ایمپلنتولوژی دندان در دهه‌های اخیر پیشرفت‌های چشمگیری داشته است و یکی از مهم‌ترین نوآوری‌ها در این حوزه، استفاده از شاخص ISQ (Implant Stability Quotient) یا ضریب پایداری ایمپلنت است. این شاخص، تحولی اساسی در ارزیابی میزان ثبات ایمپلنت‌های دندانی ایجاد کرده و به متخصصان این امکان را می‌دهد تا تصمیمات بهتری در مورد بارگذاری، پیگیری درمان و افزایش ضریب موفقیت ایمپلنت‌ها اتخاذ کنند.
در این مقاله، به بررسی جامع ISQ، نحوه استفاده از آن در ایمپلنتولوژی و اهمیت آن در بهینه‌سازی و ایمن‌سازی درمان‌های ایمپلنت خواهیم پرداخت.
ISQ چیست؟
ضریب پایداری ایمپلنت (ISQ) معیاری برای ارزیابی میزان ثبات ایمپلنت در داخل استخوان است. این مقدار از طریق دستگاهی به نام Osstell اندازه‌گیری می‌شود که بر پایه آنالیز فرکانس رزونانس (RFA - Resonance Frequency Analysis) کار می‌کند.
دستگاه Osstell امواج مغناطیسی تولید کرده و میزان رزونانس ایمپلنت را بررسی می‌کند. عدد ISQ در بازه ۱ تا ۱۰۰ قرار می‌گیرد و هر چه مقدار آن بالاتر باشد، نشان‌دهنده پایداری بیشتر ایمپلنت خواهد بود.
تفسیر مقادیر ISQ
- بیشتر از ۷۰: نشان‌دهنده ثبات بالای ایمپلنت و احتمال بالای موفقیت درمان
- بین ۶۰ تا ۷۰: نیاز به پیگیری بیشتر دارد اما معمولاً مشکلی ایجاد نمی‌شود
- کمتر از ۶۰: احتمال ناپایداری ایمپلنت و نیاز به مراقبت‌های ویژه
چرا ISQ در ایمپلنتولوژی اهمیت دارد؟
استفاده از ISQ در ایمپلنتولوژی اهمیت بالایی دارد، زیرا امکان نظارت دقیق‌تر بر ایمپلنت‌ها را فراهم می‌کند و میزان موفقیت درمان را افزایش می‌دهد. برخی از مهم‌ترین مزایای آن شامل موارد زیر است:
✅ ارزیابی ثبات اولیه: تعیین میزان پایداری ایمپلنت در زمان کاشت، که به تصمیم‌گیری درباره بارگذاری فوری (Immediate Loading) کمک می‌کند.
✅ پایش مستمر ایمپلنت: امکان اندازه‌گیری و ارزیابی پایداری ایمپلنت در طول زمان، اطمینان از بهبود روند یکپارچگی استخوانی (Osseointegration) و جلوگیری از عوارض احتمالی.
✅ پیشگیری از شکست ایمپلنت: تشخیص زودهنگام مشکلات ثبات ایمپلنت و اتخاذ تدابیر اصلاحی قبل از وقوع شکست درمان.
✅ بهینه‌سازی روند درمان: امکان شخصی‌سازی برنامه درمانی برای هر بیمار بر اساس میزان پایداری ایمپلنت و شرایط استخوانی.
روش استفاده از ISQ در ایمپلنتولوژی
فرآیند اندازه‌گیری ISQ بسیار ساده و غیرتهاجمی است و در مراحل زیر انجام می‌شود:
۱. قرار دادن ایمپلنت
پس از کاشت ایمپلنت در داخل استخوان فک، یک قطعه کوچک به نام SmartPeg روی ایمپلنت نصب می‌شود. این قطعه برای هر سیستم ایمپلنتی به‌صورت اختصاصی طراحی شده است.
۲. اندازه‌گیری با دستگاه Osstell
دستگاه Osstell امواج مغناطیسی را به سمت SmartPeg ارسال کرده و میزان رزونانس فرکانسی ایمپلنت را اندازه‌گیری می‌کند. سپس یک عدد ISQ در بازه ۱ تا ۱۰۰ نمایش داده می‌شود.
۳. تفسیر نتایج
با توجه به مقدار به‌دست‌آمده، تصمیم‌گیری در مورد ادامه درمان، بارگذاری پروتز و نیاز به پیگیری‌های بیشتر انجام می‌شود.
۴. مانیتورینگ و ارزیابی مداوم
ISQ را می‌توان در جلسات بعدی و در فواصل مختلف مجدداً اندازه‌گیری کرد تا از ادامه روند بهبود و ثبات ایمپلنت اطمینان حاصل شود.
مزایای استفاده از ISQ برای بیماران و دندانپزشکان
✅ ایمنی و اطمینان بیشتر: بیماران با اطمینان بیشتری تحت درمان قرار می‌گیرند، زیرا پایداری ایمپلنت‌های آن‌ها به‌دقت مانیتور می‌شود و خطر شکست درمان کاهش می‌یابد.
✅ کاهش زمان درمان: در مواردی که ISQ بالاست (بیش از ۷۰)، می‌توان از بارگذاری فوری ایمپلنت استفاده کرد، که باعث کاهش مدت‌زمان درمان و افزایش رضایت بیماران می‌شود.
✅ بهینه‌سازی درمان فردی: دندانپزشکان می‌توانند برنامه درمانی را بر اساس شرایط هر بیمار تنظیم کنند و بهترین تصمیم را برای بارگذاری و پیگیری درمان بگیرند.
✅ کاهش ریسک عوارض: اندازه‌گیری ISQ کمک می‌کند تا قبل از بروز مشکلات جدی، ناپایداری ایمپلنت تشخیص داده شود و اقدامات لازم انجام گیرد.
