فیبروز تحتمخاطی دهان (OSF) یک بیماری مزمن، پیشرونده و نگرانکننده است که باعث سفتی بافتهای دهان و کاهش باز شدن فک میشود. این بیماری بهدلیل تجمع غیرطبیعی کلاژن در لایههای زیرین مخاط دهان ایجاد میشود و در بسیاری از موارد احتمال ابتلا به سرطان را افزایش میدهد. عوامل اصلی آن شامل مصرف مداوم مغز آرکا (Areca nut)، دخانیات، و کمبود ویتامینهاست.
تازهترین پژوهش از دانشگاه سیچوان چین نشان میدهد که پروتئینی به نام COMP (Cartilage Oligomeric Matrix Protein) نقش کلیدی در تجمع کلاژن نوع I در بیماران مبتلا به OSF دارد. این پروتئین با کلاژن نوع XIV تعامل دارد و همین پیوند باعث سفتی غیرطبیعی بافتها میشود.
با استفاده از مدلهای حیوانی، محققان دریافتند که حذف ژنتیکی COMP باعث کاهش شدید تجمع کلاژن ناشی از آرکولین (مادهای که از طریق جویدن آرکا وارد بدن میشود) میشود. این یافته نشان میدهد که میتوان با مهار عملکرد COMP، روند فیبروز را متوقف یا حتی معکوس کرد.
نکته مهم دیگر اینکه تجمع کلاژن ابتدا در لایهی لامینا پروپریا آغاز شده و سپس به لایهی زیرمخاطی گسترش مییابد. آزمایشهای RNA و ایمونوفلورسانس بهوضوح افزایش بیان COMP را در مراحل پیشرفت بیماری نشان دادند و ارتباط آن با شدت فیبروز را تأیید کردند.
این تحقیق نهتنها در درمان OSF مؤثر است، بلکه میتواند برای سایر بیماریهای فیبروتیک مانند اسکلرودرمی و فیبروز ریوی نیز به کار رود. هدفگیری COMP میتواند راه را برای درمانهای مؤثرتر، دقیقتر و کمتر تهاجمی هموار کند.