رادیوگرافی پانورامیک یکی از ابزارهای مهم تشخیصی در دندانپزشکی است که امکان بررسی سریع و مقرون به صرفه ساختارهای دهانی و فکی را فراهم می‌کند. با این حال، خطاهای پوزیشنینگ مختلف می‌توانند کیفیت تصویر را تحت تاثیر قرار دهند و منجر به تشخیص نادرست و نیاز به تکرار رادیوگرافی‌ها شوند که این امر باعث افزایش تابش به بیماران و تکنسین‌ها می‌شود.
خطاهای پوزیشنینگ بیمار، بیشترین مشکلات مواجه شده در رادیوگرافی پانورامیک هستند که در تقریباً 95% موارد رخ می‌دهند. این خطاها شامل موقعیت نادرست سر، حرکت بیمار و مهم‌تر از همه، نچسباندن زبان به سقف کام است. که این خطای خاص یک فاصله بین زبان و کام (Palatoglossal air space shadow error) ایجاد می‌کند و به صورت یک نوار تاریک در زیر کام دیده می‌شود و می‌تواند باعث مشکل در امر تشخیص شود. و موجب تفسیر دشوار عکس رادیوگرافی و حتی در مواردی منجر به غیرقابل استفاده بودن آن برای تشخیص می گردد.
با توجه به بروز بالای خطای فاصله میان زبان و کام و کمبود راه‌حل‌های عملی، مطالعه انجام شده در ایران که در ژورنال آمریکایی Medical Radiation Sciences منتشر شده، اثربخشی استفاده از نوارهای سلولوئیدی و لواشک را برای تضمین موقعیت صحیح زبان در طی رادیوگرافی پانورامیک و کاهش میزان بروز این خطا بررسی کرده است.
مطالعه شامل 270 بیمار بود که به سه گروه تقسیم شدند: گروه کنترل که دستورالعمل‌های استانداردی برای نگه داشتن زبان در برابر کام دریافت کردند، گروه نوار سلولوئیدی و گروه خوراکی (استفاده از لواشک میوه ای و یا آدامس با شکلی و ابعاد مشابه نوار سلولوئیدی). نوارها بر روی زبان قرار داده شدند تا در طول تصویربرداری، تماس با کام را حفظ کنند. رادیوگرافی‌ها به صورت کور توسط یک رادیولوژیست دهانی ارزیابی و بر اساس حضور خطای فاصله میان زبان و کام و به دسته‌های عالی، قابل قبول یا غیرقابل قبول دسته‌بندی شدند.
نتایج نشان داد که تفاوت‌های قابل توجهی بین گروه‌ها وجود دارد:
گروه کنترل: بیشترین فراوانی تصاویر غیرقابل قبول
گروه خوراکی: بیشترین فراوانی تصاویر عالی و قابل قبول تشخیصی، با کمترین بروز خطای فاصله میان زبان و کام
گروه نوار سلولوئیدی: موثر اما کمتر از گروه خوراکی
تحلیل آماری نشان داد که بین جنسیت یا سن و بروز خطاهای فاصله میان زبان و کام، رابطه معناداری وجود ندارد. با این حال، طعم لواشک تأثیر قابل توجهی بر کیفیت رادیوگرافی‌ها داشت و استفاده از لواشک به عنوان موثرترین راه حل شناخته شدند.
A، تصویر نمونه برای تصویر غیرقابل قبول - B، تصویر نمونه برای تصویر قابل قبول - C، تصویر نمونه برای تصویر عالی
این مطالعه نشان می‌دهد که استفاده از لواشک در طول تصویربرداری پانورامیک با تحریک بزاق و فعال‌سازی عضلات، می‌تواند موقعیت زبان را در برابر کام به طور موثری حفظ کند و به طور قابل توجهی خطاهای پوزیشنینگ و خطاهای فاصله میان زبان و کام را کاهش داده و منجر به بهبود کیفیت تصاویر رادیوگرافی و ثبت تصاویری واضح تر و قابل اعتمادتر برای تشخیص شود. در نتیجه لواشک به عنوان یک راه‌حل و گزینه در دسترس و ارزان، جایگزین مناسبی برای روش‌های سنتی بوده و می تواند به افزایش دقت تشخیص کمک نماید.
لازم است در تحقیقات آینده تکنیک‌های نوآورانه مشابهی برای به حداقل رساندن خطاهای پوزیشنینگ در رادیوگرافی دندان و همچنین در گروه‌های سنی کمتر از 15 سال بررسی شوند. با بهبود همکاری بیمار و دقت پوزیشنینگ، این روش‌ها می‌توانند نیاز به تکرار رادیوگرافی‌ها و تابش مرتبط را کاهش دهند و در نهایت به بهبود سلامت و ایمنی بیماران کمک کنند.