ضرورت نیاز به باندینگ ها و ادهزیوها:
ایده اولیه استفاده از باندینگ ها برای نخستین باردر اواخر دهه 1940 با سمان های سیلیکاتی و اواخر دهه 1950 با استفاده از ادهزیوهای پلیمری و به کمک اسیداچ توسط شخصی به نام دکتر Buonocore مطرح شد. پروسه اچینگ (Etching) یکی از عناوین مهم و چالشی عرصه دندانپزشکی محسوب می شود و در این زمینه، دوام پلیمری و ساختار دندان اچ شده (لایه هیبریدی) از اهمیت زیادی برخوردار است. ایجاد حساسیت و شکست های زودهنگام فرآیند باندینگ از مسائل چالش برانگیز و همیشگی متخصصان و تکنسین ها بوده و هنوز هم توافق جمعی و یکپارچه ای درباره علت بروز این وقایع بدست نیامده است. با این وجود در اکثر موارد، این محصول است که سرزنش شده و زیر سوال می رود و به تاثیر تکنیک ها روی پروسه توجه کمتری می شود.نکته بعدی توجه به مقاومت ساختار دندان هاست. بدون در دست داشتن اطلاعات دقیق پیرامون استحکام دندان، تنها حدس و گمان های احتمالی برایمان می ماند و این موضوع می تواند به صحت قضیه خلل وارد نماید. بنابراین ارائه توضیحی کوتاه درباره مقاومت دنتین می تواند کمک زیادی در بهبود شناخت باندینگ ها کند.
چه استحکامی کافی به نظر می رسد؟
در سال 1999 در پروژه تحقیقاتی که توسط انجمن بین المللی دندانپزشکی (IADR) انجام گرفت، کلیه دندان های انسانی در سیلندرهای PPMA جاسازی شد و توسط یک ماشین تراش، دکمه هایی با قطر 38/2 میلی متر تولید شد. این قطعات، قسمت هایی از دنتین بود که از سطح خارجی باکال بیرون زده بودند. آنها از عمق های مختلف دنتین (عمیق، متوسط و کم عمق) تولید شده بودند.
سپس نمونه ها در یک ماشین Universal Testing بارگذاری شدند و برای برش دکمه از یک سوراخ کن مطابق قطر آن استفاده شد. نیروی مورد استفاده برای شکستن این دکمه ها چیزی حدود 70 الی 100 پوند محاسبه شد (در این شرایط هر عمق معادل یک مگاپاسکال در نظر گرفته می شود). دکمه هایی که از سطوح عمق متوسط و کم عمق برداشته شده بودند، مشابه هم عمل نمودند اما دنتین عمیق تر، با نیروی کمتری شکست. دلیل این اتفاق، ضعیف تر بودن دنتین نقاط عمیق نبود، بلکه بیش از حد خم شدن و نازک شدن آن در طول آزمون، دلیل شکستن آن بود. برای انجام این آزمایش، شکل شکافی که دقیقا مطابق با دکمه است برای بارگذاری نمونه ها باید مورد استفاده قرار می گرفت (شکل زیر).
در تحقیقات گذشته، این مرحله با شکافی ساده انجام می شد که همین موضوع منجر به بروز خطا و بی دقتی در نتایج می گردید (شکل زیر).
حساسیت
درمورد حساسیت، تعدادی از فاکتورهای کلیدی که باید پیرامون کیفیت باندینگ ها درک شوند در نظر گرفته می گردد. نظریه های متعددی برای ایجاد دنتین فوق حساس وجود دارد. در یکی از شناخته شده ترین این نظریه ها (تئوری هیدرودینامیکی) ادعا می شود که حساسیت دندانی به علت حرکت مایع داخل توبول ها به علت تغییرات حرارتی و فیزیکی یا حضور محرک اسمزی در سطح دنتین ایجاد می گردد. حرکت مایع رسپتورهای فشار(baroreceptors) را تحریک کرده و باعث تخلیه عصبی می شود. تحقیقات نشان می دهند که توبول ها در نواحی نزدیک به پالپ دندان به لحاظ آناتومی پهنتر هستند، لذا در این ناحیه حرکت مایع به سمت رشتههای عصبی با سرعت بیشتری انجام میپذیرد. امروزه با استفاده از فرآیند توتال اچ، توبول ها مستقیما باز شده و افزایش قابل توجهی در حساسیت پس از عمل دیده می شود. این به این معنی است که نسل های قبلی ادهزیوها برای نفوذ موثر به توبول های باز و بستن جراحات به انداره کافی هیدروفیلی نبوده اند.
همانطور که می دانیم desensitizer ها به دلیل ویسکوزیته پایین و هیدروفیل های HEMA براحتی به فضاهای باز نفوذ می کنند و میزان حساسیت را کاهش می دهند. خوشبختانه باید گفت که هر ادهزیو نیز در صورت استفاده صحیح می تواند این عملیات را در شرایط مختلف به انجام برساند.
همه چیز تکنیک است!
اغلب اوقات، با وجود استفاده یک محصول روی دو بیمار با شرایط یکسان، باز هم نتایج متفاوتی دیده می شود. دلیل این تفاوت چیست؟ تکنیک.تکنیک.تکنیک! با درک این موضوع، نتایج بهبود می یابد. البته باید دانست که همه ادهزیوها به یک اندازه خوب عمل نمی کنند. اما در صورت استفاده صحیح، دندانپزشکان نباید با مشکلاتی همچون حساسیت روبرو شوند. بهترین باندینگ با قفل شدن یک ادهزیو قوی به سطح اچ شده بدست می آید. به همین دلیل استفاده از دسنسیتیزرها توصیه می شود زیرا برای همان فضایی رقابت می کنند که مواد ادهزیو باید واردش شود و وضعیت استحکام باند را مشخص کند. برای تعیین دوام نیز لازم است نحوه عملکرد ادهزیوها مورد توجه قرار گیرد. ادهزیوهای اولیه ابتدا برای آماده سازی سطوح اچ شده به منظور دریافت یک ادهزیو هیدروفوبیک مورد استفاده واقع شدند.
سیستم پلیمری هیدروفوبیک موفق شد سال ها با نشانه های بسیار اندک جذب آب در حفره های دهانی مورد استفاده قرار گیرد. اما با وجود پایداری بالا، کاربرد این روش خسته کننده بود و به دلیل نیاز به مراحل طولانی، امکان بروز اشتباه زیاد می شد. به تدریج، با اضافه شدن مونومرهای هیدروفیلی، گام های اولیه حذف شد و این روند تا اواخر دهه 90 ادامه یافت. این رویه با شک و تردیدهای زیادی همراه بود، چرا که احساس می شد پلیمرها با قرار گرفتن در معرض آب در درازمدت، با خطر هیدرولیز شدن و از کار افتادن مواجه می شدند. به طور کلی این ادهزیوها تا حدود 20 سال می توانند به صورت مفید کار کنند. دو فاکتور سرعت و سهولت باعث شدند که ادهزیوهای سلف اچ ظهور کرده و در بازار رشد نمایند.
در 10 سال گذشته برای بهبود دوام این مواد، تعدادی از تولیدکنندگان به ترکیب متعادلی از مونومرهای هیدروفوبیک و هیدروفیلیک روی آوردند. موثرترین ادهزیوها توانستند به مناطق مرطوب سطوح اچ شده دندان و سپس سطوح بادوام پولیمریزه شده آن نفوذ کنند.
در سایه انجام این تحقیق، می توان به ساخت محصولاتی دست یافت که استحکام قابل قبولی دارند و در عین حال به داده های بلندمدت باندینگ نیز توجه کرد. همه سطوح دنتین اچ شده باید به ادهزیوها آغشته شوند. با این تکنیک احتمال نفوذ موثر و کامل به هر توبول فراهم شده و انامل به دلیل تخلخل کمتر نسبت به دنتین نیازی به پرداخت و تمیزکردن ندارد.
پس از استفاده، ادهزیو باید روی یک سطح محکم استرچ شده (مانند یک پوشش پلاستیکی) رقیق شود. به این معنی که هر سطح با توجه به موقعیتش، ضخامت ایده آل خود را داشته باشد. لایت کیور باید از یک منبع قابل اعتماد صورت گیرد؛ این موضوع برای جلوگیری از اشتباه به خصوص درمورد دندان های خلفی و ترمیم های عمیق کلاس II بسیار اهمیت دارد. در نهایت نور باید تا حد امکان به موقعیت نزدیک باشد. کیور سریع به خوبی کیور آهسته نیست. هرچند زودتر انجام می گیرد اما ریسک درمان را افزایش می دهد.
بسیاری از دندانپزشکان دریافته اند که با به کاربردن متریال خوب و تکنیک های مناسب، اکثر باندینگ ها به طور موثر تا 15 سال با کمترین نشانه های تخریب دوام می آورند. این تداوم افسانه ای می تواند به راحتی محقق گردد و فرصت های بی نظیری را در اختیار جامعه دندانپزشکی قرار دهد.
تهیه کننده: واحد تحریریه دندال