مطابق دستورالعمل CAMBRA (نوعی فرم پیشگیرانه در دندانپزشکی که بیماران را بر اساس فاکتورهای مختلفی نظیر رژیم غذایی، بهداشت دهان و دندان، فلوراید، سابقه بیماری های دهان و ... طبقه بندی نموده است) بارداری به طور مستقیم عامل خطرآفرینی برای پوسیدگی دندان نیست. به طور کلی عوامل خطرساز شامل موارد زیر است:
* تعدد بالای باکتری های استرپتوکوک موتانس و لاکتوباسیل ها
* جرم و پلاک های قابل مشاهده روی دندان ها در هنگام معاینه
* وجود حفره ها و شکاف های عمیق دندان ها
* استفاده از مخدرهای روانگردان
* سبک زندگی فرد
* تولید ناکافی بزاق و یا فاکتورهای کاهنده بزاق مانند مشکلات تنفسی
* پروسه های درمانی مانند ارتودنسی
این شاخص ها، نوعی مدل تعیین پوسیدگی دندان را تشکیل می دهند که متناسب با هر شاخص و وضعیتی که بیمار در آن قرار دارد، می توان میزان خطر پوسیدگی دندان های او را تخمین زد و پیش بینی کرد. همانطور که مشاهده می شود، حاملگی نمی تواند نوعی سبک زندگی مخرب باشد، اما باید دید آیا می تواند بر عواملی همچون تولید بزاق یا تعداد باکتری های ذکر شده اثر گذارد یا نه.
برای پاسخ به این سوال، مطالعه ای با شرکت 48 زن 24 تا 40 ساله و در یک دوره 28 ماهه انجام شد. 28 نفر از این زنان در طول دوره باردار شدند و قبل و بعد از بارداری، مورد بررسی قرار گرفتند.
در این آزمایشات، میزان PH زنان شرکت کننده مورد ارزیابی قرار گرفت. برای اینکار، از بزاق دهان آنها استفاده شد و افزایش 0/25 در PH زنان دیده شد. میزان PH خنثی 7 در نظر گرفته شد (برابر با PH آب خالص) و اعدادی متغیر بین 5/5 تا 8 در میان زنان به ثبت رسید.
در جدول زیر، ستون Mean PH نشان دهنده میانگین PH کلیه زنان شرکت کننده است. ستون Median PH عدد وسط در میان اعداد بدست آمده است و Mode PH میزان PH ای است که بیشتر از بقیه در میان زنان دیده شده است. در حالت عمومی، دمینرالیزاسیون انامل در بازه 5 تا 5/5 اتفاق می افتد و دمینرالیزاسیون دنتین یا سمنتوم (نوعی بافت همبند حاوی کلسیم یا مواد معدنی روی ریشه دندان که با اتصال به فیبرهای محافظ دندان در استخوان فک، به استحکام دندان کمک می کند)، در بازه 2/6 تا 7/6 رخ می دهد. بنابراین طبق اعداد بدست آمده، می توان گفت که PH بزاق زنان باردار، در وضعیتی ریسکی و بحرانی قرار دارد.
اقدام پیشگیرانه: وارنیش فلوراید!
صرف نظر از اینکه علت پایین آمدن PH زنان در دوران بارداری چیست، باید رخ دادن آن را به عنوان یک واقعیت پذیرفت. آزمایشات نشان می دهد که این میزان، در سه ماه آخر بارداری بیشترین کاهش را خواهد داشت و پس از زایمان، به حالت نرمال خود برمی گردد. اما توصیه مهم و اثربخش در این زمینه، استفاده از وارنیش فلوراید است. این روش، یک متد درمانی کامل، بی ضرر و بدون ایجاد حساسیت به حساب می آِید. مزایای استفاده از این روش، برای افرادی که به میزان متوسط یا شدید در معرض پوسیدگی قرار دارند بیشتر هم می شود.
تهیه شده در واحد آموزش دندال
