ارزیابی دقیق پوسیدگی از لحاظ عمق و شدت آن برای تصمیم گیری دندانپزشک و ارائه طرح درمان پیشنهادی خود بسیار حائز اهمیت می باشد. اخیرا محققان دانشگاه کالیفرنیا سانفرانسیسکو (UCSF) برای اولین بار استفاده از امواج مادون قرمز با طول موج کوتاه (SWIR) و تصویربرداری حرارتی را برای تشخیص دقیق پوسیدگی ثانویه مورد ارزیابی قرار دادند.
در سال های اخیر، استفاده بیشتر از مواد ترمیمی هم رنگ دندان و رادیواپک برای ترمیم قسمت پوسیده دندان، منجر به افزایش قابل توجه ضایعات پوسیدگی ثانویه شده است. انطباق ضعیف باندینگ با ساختار دندان، به مایعات و اسیدهای تولید شده توسط باکتری ها اجازه ورود به اینترفیس دندان و مواد ترمیمی را می دهد که در نتیجه ساختار دندانی که قبلا ترمیم شده است، دچار دمینرالیزاسیون می گردد و پوسیدگی ثانویه ایجاد می شود. به همین دلیل امروزه دندانپزشکان زمان بیشتری را صرف جایگزینی ترمیم های ناموفق می کنند. روش‌های سنتی مبتنی بر حس لامسه اکسپلورر و معاینه و ارزیابی بصری بر اساس بافت و رنگ، بسیار ذهنی و غیرقابل اعتماد هستند. از طرفی دیگر، در حال حاضر هیچ فناوری تصویربرداری دندانی ثابتی وجود ندارد که بتواند اطلاعات تشخیصی را با حساسیت و ویژگی بالا در هنگام ارزیابی پوسیدگی دندان ارائه دهد.
در هر دو تکنیک تصویربرداری برای تعیین میزان از دست دادن مایع از دندان، از خشک کردن دندان با هوا، استفاده شد. این کار به تعیین فعالیت ضایعات کمک می کند زیرا لایه های خارجی ضایعات فعال در مقایسه با پوسیدگی های متوقف شده و دندان های سالم نفوذپذیرتر هستند. ضایعات فعال را می توان با مشاهده تغییرات در بازتاب امواج مادون قرمز با طول موج کوتاه و خشک شدن دندان تشخیص داد. تصویربرداری حرارتی به تغییرات دما متکی است بطوری که منعکس کننده میزان آب منتشر شده از سطح ضایعات فعال در طول تبخیر در مقایسه با پوسیدگی متوقف شده و دندان های سالم است.
به دلیل وجود لایه های بیرونی متخلخل در پوسیدگی فعال، می توان از تصویربرداری حرارتی با اشعه مادون قرمز با طول موج کوتاه برای تشخیص پوسیدگی فعال در دندان خشک شده با هوا استفاده نمود. زیرا پوسیدگی فعال الگوی پراکندگی نور متفاوتی را نسبت به ساختار سالم دندان و پوسیدگی متوقف شده ایجاد می کند.
در ارزیابی قابلیت اطمینان و دقت SWIR و تصویربرداری حرارتی در تشخیص ضایعات فعال، نتایج این روش‌ها با اندازه گیری ساختار، عمق و شدت ضایعه توسط توموگرافی انسجام نوری (OCT)، تکنیکی که از اشعه مادون قرمز نزدیک برای تولید تصاویر سه بعدی با وضوح بالا و میکرو CT استفاده می‌کند، مقایسه شد. نتایج مطالعه نشان داد که تصویربرداری SWIR در ارزیابی پوسیدگی ثانویه در سطح کرونال عملکرد کلی بهتری نسبت به تصویربرداری حرارتی دارد. بطوری که تصویربرداری حرارتی در شناسایی شکاف ها و میکرولیکیج های ایجاد شده مابین ترمیم کامپوزیتی و دندان به خوبی عمل کرد، اما گاهی نتایج نادرستی برای آناتومی اکلوزال پیچیده و شکاف‌های اینترفیس هایی که تمایل به حفظ آب دارند، ارائه می دهد. زیرا این امر با دهیدراتاسیون حرارتی تداخل دارد. اما تصویربرداری SWIR کمتر مستعد چنین تداخلی بود، زیرا می تواند مواد کامپوزیت، ساختار دندان سالم و ضایعات با کنتراست بالا را تشخیص دهد. علیرغم هندسه و توپوگرافی پیچیده در چند ضایعه، تصویربرداری SWIR نفوذپذیری ترمیم را تقریباً با همان دقت OCT ارزیابی کرد. نتایج این مطالعه ارزشمند پتانسیل بالای روش بازتاب SWIR و روش تصویربرداری OCT برای ارزیابی بالینی فعالیت پوسیدگی ثانویه را نشان می دهد.
این مطالعه با عنوان “Assessment of the activity of secondary caries lesions with short-wavelength infrared, thermal, and optical coherence tomographic imaging” در شماره سپتامبر 2023 مجله Biomedical Optics منتشر شده است.