بزاق، ماده ای ترشح شده از دیواره های ته دهان است که در فرآیند نرم شدن غذا و هضم آسانتر، کمک به حس چشایی، حفظ رطوبت و تنظیم ph دهان و ... نقش مهمی ایفا می کند. محتویات بزاق، حاوی اطلاعات بسیار مفید و ارزشمندی از وضعیت سیستماتیک بدن است و می تواند در تشخیص بعضی از بیماری ها کمک بسزایی کند.

اما این مایع بی رنگ و حیاتی، می تواند در تشخیص کدام بیماری ها و عوامل مشکل ساز کمک نماید؟

* پریودنتال

در حال حاضر روش های متعددی برای تست بزاق دهان وجود دارد. یکی از این روش ها، باعث شناسایی پاتوژن مربوط به بیماری های پریودنتال است و همچنین توصیه های مفیدی برای تجویز آنتی بیوتیک مناسب پاتوژن موردنظر ارائه می دهد. این تست در صورت همکاری بیمار می تواند باعث کاهش چشمگیر باکتری ها و نجات سلامتی دهان و دندان بیمار شود.

* ناهنجاری های ژنتیکی

یکی دیگر از مواردی که با تست بزاق قابل شناسایی است، برخی از مشکلات و بیماری های ژنتیکی می باشد. این ردیابی می تواند در یافتن علت اینکه بعضی از بیماران پس از درمان همچنان در معرض آسیب های پریودنتال قرار دارند کمک زیادی کند. با توجه به اینکه مشخصات ژنتیکی افراد ثابت است و مشمول هیچ تغییری نمی شود، پی بردن به پاسخ های التهابی فعال در بعضی بیماران که با کمک اینگونه تست ها شناسایی می شوند، به دندانپزشک کمک می کند که مراقبت های مداوم تر و مناسب تری را تجویز نماید. این اطلاعات همچنین به کنترل سایر فاکتورهای مربوط به سلامت سیستماتیک بدن کمک می کند.

* ارزیابی و بررسی میزان ریسک پوسیدگی

تست بزاق در شناسایی باکتری هایی که در پوسیدگی دندان ها نقش دارند نیز موثر عمل می کند. اندازه گیری میزان ریسک بیمار در ابتلا به پوسیدگی ها می تواند ضرورت استفاده از مداخله گرهای درمانی مانند فلوراید را برای مهار متابولیسم باکتری ها در دهان بیمار محرز سازد.

* غربالگری سرطان دهان

در نهایت، تست بزاق برای تشخیص انواع ویروس های HPV که به نوعی نشان دهنده علائم سرطان دهان هستند به کار می رود. به گفته انجمن سرطان آمریکا، سرطان دهان در سال پیش رو جان 10860 نفر را خواهد گرفت و در حال حاضر ویروس HPV یکی از اصلی ترین عوامل ایجاد این سرطان شناخته می شود. بنابراین تشخیص زودهنگام و درمان به موقع می تواند از تلفات بسیاری جلوگیری به عمل آورد و شانس بقای فرد مبتلا را از 20 درصد به حدود 93 درصد افزایش دهد.

تشخیص بزاقی می تواند در ارائه مراقبت کافی و لازم برای بیماران کمک کند، توانایی تیم درمان را برای ارائه نتایج مثبت از طریق درمان مناسب و آموزش بیمار افزایش دهد و در جهت ریشه کن کردن زودهنگام باکتری ها و بیماری های غیرقابل درمان گامی مهم به شمار می آید.

تهیه شده توسط واحد آموزش دندال