استفاده از توموگرافی کامپیوتری پرتو مخروطی (CBCT) در موارد اندودنتیکس

اگرچه یک نقشه برای رساندن شما به مکان مورد نظر مفید است، اما در مقایسه با کره زمین برای تعیین موقعیت نسبی مکان ها یا مقصد مختلف از اهمیت کمتری برخوردار است. یک نقشه ممکن است از هیچ چیز بهتر باشد، اما وقتی به آن می پردازیم، یک نمایش 2 بعدی از یک ساختار سه بعدی نمی تواند یک تصویر دقیق ارائه دهد.

این پیکربندی هندسی و همچنین استفاده از تصور ذهنی ما از طول و عرض جغرافیایی، می تواند برداشت ما از تصاویر آناتومی پیچیده را منحرف کند. برای مدت زمان طولانی، ارزیابی های رادیوگرافی اندودنتیکس محدود به اشعه ایکس پانوراما یا داخل دهان بود، که به دلیل عدم دقت سه بعدی، اغلب تجسم دقیق دندان را دشوار می کند. به عنوان مثال، یک رادیوگرافی پری اپیکال می تواند به دلیل ساختارهای تشریحی سوار شده (از جمله قوس ضایگوماتیک، سینوس فک بالا و ریشه ها) تحریف شود، بدین ترتیب دستیابی به دید واضح از آناتومی کانال ریشه دشوار است و برای روشهای دقیق مانند درمان سیستم کانال ریشه، این عدم وضوح می تواند منجر به درمان ناموفق شود. با این حال، فناوری تصویربرداری جدید راه حل ارائه کرده است.

طبق بیانیه مشترک انجمن متخصصان اندودنتیکس آمریکایی (AAE مخفف American Association of Endodontists) و آکادمی رادیولوژی دهان و فک و صورت آمریکا (AAOMR مخفف American Academy of Oral and Maxillofacial Radiology) در سال 2015، توموگرافی کامپیوتری پرتو مخروطی (CBCT مخفف Cone beam computed tomography) پیشرفت برجسته ای برای ریشه دندان ارائه داده است. این به دلیل توانایی آن در تجسم دندان و رابطه ساختارهای تشریحی است.

دکتر ریچارد مونس، متخصص اندودنتیکس در شهر پاسیفیک از اورگان، می گوید: "CBCT برای اندودنسی بسیار مفید است." و "بسیاری از کارهای حدسی در مورد محل کانال، اعداد، انحنای، محل دسترسی بهینه، سطح استخوان، آسیب شناسی، ضایعات بدون واسطه و غیره از طریق استفاده از CBCT حذف شده یا به آنها کمک می شود."

بیانیه AAE-AAOMR مجدداً تأكید می كند كه در صورت مشكوک بودن به مورفولوژی كانال غیرمعمول، تصاویر میدان دید (FOV مخفف Field-of-view) كوچک CBCT تصویر انتخابی است. این تصاویر می توانند برای تشخیص بسیار ارزشمند باشند زیرا به پزشکان اجازه می دهد تا رابطه دندان ها با سایر ساختارهای حیاتی را ارزیابی کنند، آسیب های تروماتیک دندان مانند شکستگی یا ضایعات تحلیل برنده و آسیب شناسی را ارزیابی کنند و به برنامه ریزی درمانی برای درمان غیرجراحی یا جراحی ریشه دندان کمک کنند. CBCT به ویژه در مناطقی که نویز آناتومیکی وجود دارد یا در مواردی که یافتن منشا علائم دشوار است، ایده آل است، زیرا می تواند مکان واقعی مشکل ریشه دندان را بهتر مشخص کند.

دکتر Rebekah Lucier-Pryles، اندودنتیست، بنیانگذار Endodontics Pulp Nonfiction، می گوید: "تصویربرداری CBCT به بخشی اساسی در دنیای ریشه تبدیل شده است." "تصاویر 2D، مانند رادیوگرافی های اطراف پری اپیکال، به دلیل همپوشانی ساختاری (از آنها به عنوان نویز آناتومیک یاد می شود) ، توانایی تشخیص در آنها محدود است. تصویربرداری سه بعدی این همپوشانی را برطرف می کند و به پزشکان امکان می دهد تمام مناطق دندان را به طور مستقل ببیند."

این تصاویر CBCT در موارد درمان مجدد نیز ارزشمند است و AAE و AAOMR معتقدند که دندان های عصب کشی شده، اسکن CBCT را تضمین می کنند. طبق گفته این سازمان ها، در بررسی مسائل عدم بهبود در موارد عصب کشی های قبلی یا در ارزیابی عوارض عصب کشی، CBCT با میدان دید محدود یک روش انتخابی تصویربرداری است که می تواند تعیین کند که چه پیگیری درمانی باید انجام شود. 

CBCT مزایای بی شماری دارد، اما مانند هر فناوری محدودیت هایی نیز دارد. این امر باعث می شود که پزشکان درک کنند که چه زمانی استفاده از آن مناسب است.

دکتر مونس توضیح می دهد: "نظرات متفاوت است." "برخی از اندودنتیست ها از هر بیمار CBCT می گیرند، برخی دیگر برای موارد آناتومی پیچیده، جراحی، معالجه مجدد و غیره از این روش استفاده می کنند. "

نگرانی اصلی در مورد تصویربرداری CBCT، دوز تابش احتمالی بالاتر برای بیمار است. AAE و AAOMR توصیه می کنند که در صورت عدم وجود علائم بالینی، از CBCT به طور معمول برای تشخیص اندودنسی یا اهداف غربالگری استفاده نشود. به همین ترتیب، سازمان ها اظهار می کنند که تصویربرداری CBCT فقط در مواردی که نیازهای تصویربرداری را با رادیوگرافی دوز پایین تر برآورده نکند، باید استفاده شود. انجمن ها می گویند: " با توجه به سابقه و معاینه های بالینی CBCT فقط باید زمانی مورد استفاده قرار گیرد كه منافع آن بیشتر از خطرات احتمالی بیمار است." 

علاوه بر خطر دوزهای بالاتر تابش، CBCT محدودیت های دیگری نیز دارد. سطح بالایی از نویز و پراکندگی و پتانسیل تولید آرتیفکت، می تواند باعث عدم توجه پزشک بالینی به تصاویر CBCT شود. دکتر مونس برای پزشکانی که از استفاده از CBCT راحت نیستند، توصیه می کند میکروسکوپ جراحی را جایگزین کنند. وی معتقد است که عدم استفاده از CBCT و هم میکروسکوپ می تواند ضرر زیادی برای پزشک متخصص داشته باشد.

اگرچه CBCT برخی از چالش ها را نشان می دهد که ممکن است تصمیم پزشک برای چشم پوشی از این فناوری را تحت تأثیر قرار دهد، اما افزایش دسترسی و کاربردهای گسترده آن، علی رغم اشکالات فعلی، این ابزار را با ارزش تر می کند. یافته های تحقیقات اخیر نشان می دهد که بسیاری از پزشکان اغلب پس از بررسی تصاویر CBCT، برنامه درمانی خود را که قبلاً پیشنهاد شده بود تغییر می دهند. اگر به صورت صحیح استفاده شود، این تصویربرداری سه بعدی می تواند با ارائه اطلاعات حیاتی به پزشکان، به آنها امکان دهند مواردی را که قبلاً غیرقابل درمان قلمداد شده اند، درمان کنند.

دکتر لوسیه-پریلز می گوید: "تصویربرداری CBCT چهره درمان را تغییر داده است، هم از نظر توانایی آن در تشخیص پاتولوژی مبهم و هم از نظر توانایی در درمان موارد". "توانایی پزشکان در تشخیص بیماری های دندان و ارزیابی آن ها با استفاده از فناوری CBCT به طور قابل توجهی بهبود یافته، و در نتیجه استراتژی های درمانی آن ها مناسب تر شده است."