طبقه بندی حرکات در دندانپزشکی
کلاس I. حرکت انگشتان همچون برداشتن رول پنبه
کلاس II. حرکت انگشتان و مچ دست هنگام انتقال ابزار به دندانپزشک
کلاس III. حرکت انگشتان، مچ دست و آرنج هنگام برداشتن هندپیس
کلاس IV. کل بازو و شانه، به عنوان تغییر موقعیت نور
کلاس V. کل نیم تنه هنگام چرخش برای دستیابی به تجهیزات از کابینت ثابت
مناسب ترین پوزیشن برای دندانپزشک به چه صورت است؟
- پشت صاف می نشیند.
- پاها کاملا صاف روی زمین قرار می گیرند.
- آرنج های خود را نزدیک به کنار بدن قرار می دهد.
- شانه ها باید در حالت ریلکس باشند.
- ران ها کمی زاویه دارند تا زانو ها تا حدودی پایین تر از باسن قرار گیرند.
- حفره دهان بیمار در محدوده ارتفاع آرنج دندانپزشک قرار می گیرد.
توصیه می شود در حین درمان از انجام حرکات کلاس IV وکلاس V اجتناب کنید زیرا این حرکات در طولانی مدت باعث آسیب های عضلانی می شوند.
البته یکی از کارآمدترین روش ها برای کاهش انجام این حرکات و ایجاد آسیب، همکاری مناسب با دستیار با استفاده از تکنیک عقربه های ساعت می باشد.
مناسب ترین پوزیشن برای دستیار دندانپزشک به چه صورت است؟
- پشت صاف می نشیند.
- به منظور بهبود دید و دسترسی آسان تر، سطح قرارگیری چشم ها حدود ۴-۵ اینج بالاتر از سطح چشم های دندانپزشک می باشد.
- پاها را بر روی حلقه صندلی قرار می دهد.
- ران ها و باسن دستیار موازی با شانه های بیمار قرار می گیرد.
روش عقربه های ساعت (Clock Concept)
روش عقربه های ساعت (Clock Concept) متدی مناسب برای تعامل بین دندانپزشک و دستیار می باشد که در این روش موقعیت دستیار، دندانپزشک، بیمار و مسیرهای حرکتی دستیار تعیین شده است.
دستیاران دندانپزشکی طیف وسیعی از مسئولیت ها را بر عهده دارند، اما یکی از مهمترین آنها همکاری با دندانپزشک طی درمان است. این تکنیک نوآورانه، استاندارد طلایی برای درمان کارآمد و با کیفیت دندانپزشکی و تنها راه حرفه ای برای هندل کردن برنامه شلوغ یک دندانپزشک است.
در این تکنیک دندانپزشک و دستیار دندانپزشک همزمان و هماهنگ با هم کار می کنند تا درمان را برای بیمار ساده تر کرده و باعث صرفه جویی در زمان شوند. به طوری که دستیار دندانپزشک نیازهای دندانپزشک را پیش بینی کند و برای اقدام به موقع آماده شود.
موقعیت ها در روش عقربه های ساعت (Zones of Activity)
همانطور که در تصویر مشاهده می کنید یک ساعت دایره ای شکل فرضی بروی صندلی دندانپزشک به شکلی منطبق شده که ساعت 12 در بالای سر بیمار قرار گرفته است. مطابق تصویر چهار موقعیت تعیین شده بر مبنای ساعت وجود دارد؛ این چهار موقعیت عبارتند از:
ناحیه دندانپزشک (Operator’s Zone)، دقیقا کنار بیمار بوده و دندانپزشک آنجا مستقر میشود.
ناحیه دستیار (Assistant’s Zone)، دقیقا روبروی دندانپزشک قرار دارد. دستیار در این موقعیت مکانی میتواند از یک کابینت متحرک برای حمل وسایل و ابزار مورد نیاز حین درمان استفاده کند.
ناحیه انتقال ابزار (Transfer Zone)، پشت سر بیمار است و یونیت ، کابینت موادها و متریالها در آن ناحیه قرار دارد.
ناحیه ایستا ( Static Zone )، بالای سر بیمار قرار داشته و در این ناحیه انتقال مواد و وسایل بین دستیار و دندانپزشک انجام میشود.
موقعیت ها برای یک دندانپزشک راست دست
ناحیه دنانپزشک: ساعت 7 تا 12
ناحیه دستیار:ساعت 2 تا 4
ناحیه انتقال ابزار: ساعت 4 تا 7
ناحیه ایستا: ساعت 12 تا 2
موقعیت ها برای یک دندانپزشک چپ دست
ناحیه دنانپزشک: ساعت 12 تا 5
ناحیه دستیار: ساعت 8 تا 10
ناحیه انتقال ابزار: ساعت 5 تا 8
ناحیه ایستا: ساعت 10 تا 12
مزیت استفاده از این تکنیک: باعث صرفه جویی در زمان، استفاده بهینه از مواد و تجهیزات و همچنین القای یک حس مثبت و اطمینان بخش به دندانپزشک و بیمار می گردد.
استراتژی هایی ساده برای پیشگیری از فرسودگی شغلی
1. در صورت امکان ابزارها، مواد و تجهیزات را از قبل آماده کنید.
2. ابزارها را به ترتیب استفاده، در داخل سینی قرار دهید.
3.برای جلوگیری از انجام حرکت کلاس V یا نیاز به ترک محل درمان، تجهیزات اضافه و پشتیبان در دسترس قرار دهید.
4. آرمنتاریوم را تا حد امکان نزدیک بیمار قرار دهید.
5. بیمار را در وضعیت خوابیده قرار دهید و دستیار نزدیک بیمار بنشیند.
6. از تجهیزات با طراحی ارگونومیک برای به حداقل رساندن حرکات غیر ضروری استفاده نمائید.
نکته: هدف نهایی اجتناب از حرکات کلاس IV و V می باشد.