یکبار مصرف ها و چندبار مصرف ها؛ این موضوع یکی از بخش های چالشی و تقریباً نگران کننده در مراکز دندانپزشکی به شمار می آید. چرا نگران کننده؟ مصرف مجدد محصولات یکبار مصرف، خطرات بسیاری همچون انتقال عفونت ها و بیماری ها را ایجاد میکند؛ از طرفی، اگر محصولات چندبار مصرف، تنها یکبار استفاده شوند به نوعی اسراف و هدر رفتن منابع مالی و طبیعی محسوب می شود.

بنابراین تشخیص دقیق تعداد مصرف مجاز، موضوع به ظاهرساده اما مهمی است که باید مورد بررسی و بازنگری قرار گیرد.

دستورالعمل ها را بخوان!

بعضی اشتباهات حوزه کنترل عفونت، جبران ناپذیر و مرگبار هستند. یادآوری این جمله کمک میکند که از استریل کردن محصولات یکبار مصرف به طور جدی خودداری شود. تشخیص اینکه از چه محصولاتی میتوان استفاده مجدد کرد و از کدام ها نمیتوان، کار چندان دشواری نیست. به لطف دستورالعمل های دقیق کارخانه های سازنده، تمامی این اطلاعات در دسترس است و کافیست به لیبل ها و کاتالوگ های منتظر شده بیشتر دقت شود. معمولاً علامت عدد "2"، نشانه مجوز استفاده مجدد است و ضربدر یا خطی روی این عدد، بر یکبار مصرف بودن آن تأکید میکند. همچنین عبارت disposable به سادگی یکبار مصرف بودن را نشان میدهد.

شاید بگویید اینکه ساده است و همه میدانند! ولی آیا یکبار مصرف بودن چیزی مثل ماسک را کسی نمیداند؟! اینکه کسی ماسک را پس از اتمام کار بیمار، به زیر چانه بکشد و برای بیمار بعدی استفاده کند، شاید برای شما خنداره باشد اما واقعاً در بعضی موارد دیده می شود! علت این کار اشتباه چیست؟ معمولاً صرفه جویی در هزینه ها! و شاید اصرار به تکرار یک عادت غلط! اگرچه هزینه خرید محصولی مثل ماسک، هزینه چندانی ندارد و تبعات این صرفه جویی ممکن است بسیار سنگین تر و جبران ناپذیرتر باشد.

یک غفلت ساده و ... 

شاید اینطور به نظر برسد که میکرواورگانیسم ها، بر اثر پاشش مایعات از دهان بیمار به قسمت خارجی ماسک منتقل شوند و خطری ندارد. اما باید بدانیم این ذرات ریز بیماری زا، در اثر برخورد دست دندانپزشک میتوانند به قسمت داخلی ماسک هم منتقل شوند و سپس از طریق غشاهای مخاطی ناحیه گردن (همانجا که ماسک به پایین کشیده شده) وارد بدن شوند.

فناوری ها هم ... 

یکی دیگر از چالش های بزرگ در این زمینه، ورود فناوری های جدید به عرصه های تشخیص و درمان است. بسیاری از اسکنرهای داخل دهانی دارای سری های قابل تعویض هستند که این سری ها ممکن است قابل اتوکلاو باشند یا نباشند (بسته به دستورالعمل سازنده). استریلیزاسیون بعضی از مدل های خاص تر، ممکن است شیوه خاصی داشته باشند؛ مثلاً حتماً باید با اتوکلاو Class B استریل شوند. این موضوع بسیار جدی است و چنین استثنائاتی هرگز نباید نادیده گرفته شوند.

قوانین صریح

طبق دستورالعمل نهادهای FDA و CDC، ابزارهایی از قبیل انواع فرزها، فایل های اندو و باربروچ ها در دسته یکبار مصرف ها قرار میگیرند چون هم تمیز شدن آنها کار بسیار دشواری است و هم در مراحل استریل دچار فرسایش می شوند و احتمال شکستن آنها بالا می رود.

تهیه شده توسط واحد آموزش دندال