غیر از ماسکهای N95 یا FFP2 چه ماسک های برای حفاظت در برابر کرونا مناسب است؟

آیا ماسک های کارتریج دار هم برای حفاظت در برابر کرونا مناسب هستند؟

اگرچه در پروتکل های درمانی، در فعالیتهای تولید آئروسُل برای کادر درمانی ماسکهای N95 یا FFP2 توصیه شده است. اما در شرایط کمبود این ماسکها، می توان از سایر ماسکهای موثر؛ از جمله  N100،N99  یا FFP3 و همچنین، ماسکهای نیم صورت مجهز به فیلتر P100 یا ماسکهای کارتریج دار، به شرط اینکه به فیلتر حذف کننده ذرات مجهز باشند و نیز ماسکهای PAPR که دارای نیروی محرکه یا دمنده هستند و به دلیل برخورداری از فشار مثبت و فیلتر هپا4، کارایی بالاتری نسبت به ماسک های یکبار مصرف دارند و در برخی روند های اجرایی پزشکیکه تولید آئروسُل دارند، مثل برونکوسکوپی و... کاربرد دارند.

ماسکهای کارتریج داری که کربن فعال دارند، اگر فیلتر مخصوص ذرات نداشته باشند، فقط برای حفاظت در برابر گازها و بخارات کاربرد دارند و برای حفاظت در برابر ویروس کرونا حفاظتی فراهم نمی کنند. فیلتر ذراتی که روی کارتریج گازها و بخارات اضافه می شود، در استانداردهای اروپایی با رنگ سفید (حرف P) و در استانداردهای آمریکایی با رنگ ارغوانی مشخص می شود.

مقایسه ماسک های N95 و KN95

آیا در شرایط کمبود ماسک، میتوان از ماسکهای N95/FFP2 مجدد استفاده کرد؟

در شرایط کمبود ماسک، می توان از ماسک های N95/FFP2 دوباره استفاده کرد. برای این منظور، یک ماسک جراحی یا شیلد صورت روی ماسک های N95 یا FFP2 بپوشید. پس از خروج از اتاق بیمار یا تماس های مشکوک دیگر، دست های خود را بشویید. اگر از ماسک جراحی روی ماسک N95 استفاده کرده اید، آن را دور بیندازید و اگر از حفاظ صورت استفاده کرده اید، آن را تمیز و ضدعفونی کنید. سپس ماسک N95/FFP2 را بدون تماس دست با سطح آن، بیرون آورده و در یک کیسه بگذارید و در محلی مشخص قرار دهید. برای جلوگیری از استفاده مجدد این ماسک، توسط دیگر کارکنان، آن را علامت گذاری کنید و یک برچسب )غیرقابل استفاده( روی آن درج کنید. دقت کنید هنگام استفاده مجدد، با عوامل عفونتزای احتمالی روی سطح خارجی ماسک تماس پیدا نکنید و پس از تعویض ماسک، دستهای خود را شستشو دهید.

آیا افراد بیمار و سالم می توانند از ماسکهای سوپاپدار استفاده کنند؟

افراد بیمار به هیچ عنوان نباید از این گونه ماسک ها استفاده کنند. چرا که هوای بازدمی آنها آلوده است و بدون عبور از فیلتر و از طریق سوپاپ در محیط منتشر شده و افراد دیگر را در معرض خطر قرار می دهد، لذا ماسک های سوپاپ دار برای افراد بیمار و افرادی که علائم تنفسی (تب، سرفه، عطسه، تنگی نفس و ...) دارند نباید استفاده شود. برای افراد سالم نیز توصیه می شود از ماسک های بدون سوپاپ استفاده نمایند چرا که ماسک های سوپاپ دار با محیط بیرون تبادل دارند و این موضوع ریسک ابتلا را افزایش می دهد.

ماسکهای N95/FFP2 هرچند وقت یکبار و تحت چه شرایطی باید تعویض شوند؟

این ماسک ها را می توان برای حداکثر 5 دفعه استفاده نمود، البته می بایست شرایط نگهداری به درستی انجام شود، می توانید پس از رسیدن به محلی که نیاز به ماسک ندارید آنرا در یک کیسه تمیز قرار دهید. البته در مراکز درمانی که آلودگی به صورت قطعی وجود دارد بعد از یک شیفت پیوسته ۸ ساعته می بایست ماسک تعویض شود. در شرایطی که با کمبود ماسک مواجهه هستیم با رعایت یک سری شرایط می توان از آنها به طور محدود مجددا استفاده کرد. با اینحال، در صورت رخداد هرگونه نقص در عملکرد سوپاپ، تغییر شکل یا پاره شدن، آسیب به بندها، ایجاد مقاومتتنفسی و نیز ایجاد رطوبت زیاد در آن باید فوری ماسک را تعویض کرد.

آیا در شرایط بحران میتوان ماسک های N95 یا FFP2 را ضدعفونی و مجدد استفاده کرد؟

ماسک ها را با شستشو توسط آب یا محلول ضد عفونی نمی توان مجدد مورد استفاده قرار داد چرا که به دلیل باز شدن منافذ الیاف موجود در ماسک و همچنین تغییر در ساختار فیزیکی، ماسک تأثیرگذاری خود را از دست داده و دارای آلودگی می باشد. البته در شرایطی که ظاهر ماسک سالم و باشد و در شرایطی که دسترسی به ماسک جدید ندارید می توانید برای 5 بار از همین ماسک ها و به روش اعلام شده استفاده کنید.

توجه: هرگز سعی نکنید ماسک استفاده شده را با مایکرویو یا اسپری الکل ضد عفونی کنید زیرا از این طریق نمی توان 2-SARS-COV و سایر میکروارگانیسم های مضر را با اطمینان منهدم کرد و با این کار شکل و الیافت ماسک آسیب می بینند و کارایی نخواهد داشت.

چگونه میتوان ماسکهای اصل را از ماسکهای تقلبی تشخیص داد؟

سازمان NIOSH در آمریکا با ارائه علامت Approved NIOSH به ماسک های آزمون شده تا حدودی این امر را تسهیل کرده است، البته باید مراقب نمونه های تقلبی که علائم ظاهری کمی دارند باشید. در اصل ماسک ها باید از مراکز معتبر و مورد تأیید تهیه شوند اگرچه گاهی با بازرسی های چشمی از سلامت ماسک می توان تا حدودی به این مورد پی برد.

روش هایی برای تست و تشخیص اصالت ماسک با کیفیت از ماسک بدون کیفیت به شرح ذیل وجود دارد:

روش های تست خانگی:

1- شمارش تعداد لایه های به کار رفته در بدنه ماسک

2- تست میزان پوشش مجاری تنفسی و نحوه استقرار بر روی صورت

3- تست عبور آب از داخل ماسک

4- تست دستی جنس لایه های به کار رفته درون ماسک و استحکام لایه ها

و همچنین روش های تست آزمایشگاهی:

1- تست میزان کاهش غلظت ذرات معلق در هوا از طریق ماسک در محیط آزمایشگاهی

2- تست تعداد لایه های به کار رفته در ماسک و جنس هر کدام از لایه ها که می بایست لایه های داخلی حتما از جنس دمیده (Melt Blown) و با قدرت جذب 95% ذرات باشند.

3- بررسی مقاومت در برابر استنشاق و بازدم که در این آزمایش سرعت جریان مقاومت به استنشاق در بازه 40 تا 160 لیتر در دقیقه و میزان مقاومت جریان تست مقاومت به بازدم در بازه 30 تا 95 لیتر در دقیقه بررسی می شود.

بر اساس استانداردهای قانونی ماسک های پزشکی، ماسکهای جراحی باید قادر باشند که از نفوذ خون و دیگر مایعات عفونی به پوست، دهان و دیگر غشاهای مخاطی محافظت کنند. ازآنجا که مشخص نیست که ماسک های پارچه ای تا چه حد می توانند چنین انتظاری را فراهم کنند، پس این ماسک ها به عنوان وسیله حفاظتی توصیه نمی شود. با اینحال، به منظور رفع نیاز فوری ماسک های یکبار مصرف و بحران هایی که در اثر کمبود ماسک ایجاد می شود، بسیاری از مردم شروع به ساخت ماسک از پارچه های مختلف کرده اند. اگرچه این گونه ماسک ها ممکن است تا حدودی حفاظت ایجاد کند. اما میزان حفاظت آنها بسیار کمتر از ماسک های جراحی و ماسک های N95 است می کنند. در برخی مطالعات مشخص شده است که اثربخشی ماسک های پارچه ای (خانگی) نصف ماسک های جراحی و کمتر از 50 برابر ماسک های N95 است. مطالعه دیگری نشان داده است که ماسک های جراحی در مقایسه با ماسک های خانگی در آزمون فیلتراسیون باکتریایی 9 برابر و در مسدود نمودن قطرات تنفسی در آزمون سرفه 2 برابر عملکرد بهتری داشتند. توجه داشته باشید این ماسکها صرفا برای مصارف عمومی و به منظور پوشاندن دهان و بینی در هنگام سرفه و عطسه کاربرد دارند و استریل بودن آنها بسیار مهم است. در شرایط بحرانی، چنانچه پرسنل درمانی مجبور به استفاده از این ماسک ها شدند، باید احتیاطات لازم را انجام دهند و آن را به همراه شیلدهای صورت استفاده کنند.