باتوجه به تحقیقات جدید، تخمین زده می شود حدود 5 درصد از بیماران مبتلا به کووید-19 (حدود 27 میلیون نفر در سراسر جهان)، حس بویایی یا چشایی خود را برای مدت زمان طولانی و یا برای همیشه از دست می دهند. در مقاله منتشر شده در ژورنال BMJ (یک مجله پزشکی معتبر توسط انجمن پزشکی بریتانیا)، محققان 18 مقاله و داده های 3700 بیمار را در مورد از بین رفتن حس بویایی و چشایی در چندین قاره و در گروه‌های جمعیتی مختلف ارزیابی کردند. و مشاهده کردند حدود 74 درصد از بیماران پس از 30 روز، 90 درصد از بیماران بعد از 90 روز و 96 درصد از بیماران پس از شش ماه حس بویایی و چشایی خود را مجددا بدست می آوردند.
همانطور که بیان شد، نرخ بهبودی با گذشت زمان افزایش یافت، اما حدود 4 الی 5 درصد از افراد، شش ماه پس از ابتلا به کووید-19، «اختلال عملکرد مداوم» را گزارش کردند. همچنین این مطالعات نشان می دهند، احتمال بهبودی و بازگشت حس بویایی و چشایی در زنان نسبت به مردان و افرادی که اختلال شکاف بویایی داشتند، کمتر است. که در ادامه این تحقیقات، دانشمندان شروع به درک چگونگی تأثیر کووید-19 بر عملکرد بویایی کرده اند.
چگونگی و تاثیر از بین رفتن حس بویایی
یک قسمت کوچک در انتهای فوقانی بینی، مسئولیت حس بویایی انسان را بر عهده دارد که به آن شکاف بویایی گفته می شود. هر دو طرف بینی دارای شکاف بویایی خاص خود می باشد، این شکاف ها دارای سلول های خاصی می باشند، که انواع بوها را در هنگام نفس کشیدن احساس می کنند، و سیگنال های بویایی و اطلاعات را به وسیله، اعصاب بویایی برای مغز می فرستند. محققان بر این باورند که ویروس در ابتدا نورون‌های بویایی را آلوده نمی‌کند، بلکه باعث تورم در شکاف بویایی شده و با آلوده کردن سلول های شکاف، دچار اختلال در مسیر بویایی فرد می شود. و در ادامه، کاهش حس بویایی در برخی موارد باعث کاهش حس چشایی نیز می شود و فرد نمی تواند به خوبی مزه ها را حس نماید که همین امر در کیفیت زندگی وی تاثیر بسیار منفی دارد.
خطرات کاهش حس بویایی
- باعث کاهش حس چشایی نیز در افراد می شود و فرد دیگر توانایی تشخیص مزه غذا را ندارد.
- باعث می شود تا فرد نتواند بوهای خطرناک مانند نشت گاز و غذاهای فاسد شده را تشخیص دهد.
- فرد از غذا خوردن لذت کافی را نمی برد و همین امر باعث افسردگی و کاهش وزن و سوء تغذیه می شود.
- در کیفیت زندگی فرد تاثیر منفی می گذارد و امید به زندگی افراد را کاهش می دهد.
- احتمال مبتلا شدن فرد به برخی بیماری های عصبی نظیر آلزایمر و پارکینسون افزایش می یابد.
روش هایی برای بهبود حس بویایی
1- تمرین
فرد بیمار دو بار در روز روغن‌هایی همانند لیمو، میخک، اکالیپتوس و گل رز را استشمام کند تا انواع مختلف نورون‌ها را تحریک کرده و بتوانند به مغز یاد دهند تا بوهای مختلف را تشخیص دهد.
2- شستشوی بینی
زیر نظر پزشک خود و در صورت تجویز وی، شستشوی استروئیدی برای سینوس ها را به منظور کاهش التهاب انجام دهد.
3- استفاده از مکمل ها
در مطالعات و تحقیقات جدید اثر مثبت مصرف مکمل‌های اسیدهای چرب امگا 3 در درمان بیماران مبتلا به اختلال بویایی مشاهده گردیده است.
4- تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP)
در سیستم بویایی، نورون های بویایی که حس بو را می کنند و اطلاعات مربوط به بو را به سیستم عصبی مرکزی می فرستند، تنها نورون هایی هستند که می توانند خود را ترمیم کنند. برای مثال، اگر عصبی که به انگشت می‌رود و به آن اجازه حرکت می‌دهد بریده شود، اگر آن را دوباره کنار هم قرار دهیم احتمال عملکرد آن بسیار اندک است زیرا این اعصاب نمی‌توانند به خوبی بازسازی شوند. اما می‌توان نورون‌های بویایی را با شروع سریع توانایی بدن برای ترمیم خود با استفاده از پلاسمای غنی از پلاکت بازسازی نمود.
